به گزارش کلمات : پس از اینکه ترکیه عضویت سوئد در ائتلاف نظامی ناتو به رهبری ایالات متحده را در ژانویه تایید کرد، مجارستان آخرین کشور عضو ناتو بود که به پیشنهاد جاه طلبانه این کشور نوردیک اشاره کرد.
عضویت سوئد در ناتو که به طور سنتی از سیاست بی طرفی (عدم عضویت در هیچ بلوکی) پیروی می کرد و حتی در دوران جنگ سرد نیز به آن پایبند بود، در روزهای اخیر خبرها را به خود اختصاص داده است.
با نهایی شدن عضویت سوئد و فنلاند، مقامات روسیه نسبت به عواقب آن هشدار داده و علناً این اقدام را اقدامی خصمانه با مسکو تفسیر کردند.
در چنین شرایطی دو سوال مهم مطرح می شود: اول اینکه دلیل چنین درخواستی از سوی سوئد و فنلاند چیست و اکنون قرار است چه پیامدهای راهبردی به دنبال داشته باشد؟
با اطمینان می توان استدلال کرد که اگرچه رسانه های غربی این روایت را مطرح می کنند که جنگ بین روسیه و اوکراین تنها دلیل نگرانی این دو کشور اروپای شمالی است که آنها را به پیوستن به ائتلاف نظامی به رهبری ایالات متحده ترغیب کرد، اما مطمئناً این همه نگرانی نیست. حقیقت.
با نگاهی گسترده‌تر به بازی‌های استراتژیک قدرت‌های هژمونیک جهانی، متوجه می‌شویم که در بحبوحه تغییر استراتژی ایالات متحده در سال‌های اخیر، به‌ویژه خلیج فارس و همچنین روسیه و چین، تلاش برای تقویت ناتو به عنوان یک وزنه تعادل روسیه و چین در رأس برنامه استراتژیک واشنگتن بوده است.
بنابراین، ابراز تمایل این دو کشور اسکاندیناوی برای پیوستن به ناتو صرفاً یک تصمیم داخلی بر اساس نیازهای امنیتی آنها نبود. این یک حرکت احمقانه بود که توسط ایالات متحده طراحی شد.
امضای قرارداد پرسود توسط فنلاند برای خرید 64 فروند هواپیمای F-35 از ایالات متحده در فوریه 2021، گواه بزرگی است که این ادعا را ثابت می کند.
بر این اساس با پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو، اتحادیه اروپا در قالب ناتو از تقابل مستقیم با روسیه خبر داده و این همان چیزی است که آمریکایی ها می خواهند.
به این ترتیب با گسترش ناتو و تقویت قدرت نظامی بخش اروپایی ناتو، مشارکت اروپایی ها در مهار روسیه افزایش می یابد و آمریکا با آمادگی بیشتری می تواند چین را مهار کند. اما این بدون پاسخ نخواهد بود.
سوال دوم درباره پیامدهای استراتژیک این اقدام سوئد و فنلاند است. لازم به ذکر است که این امر منجر به گسترش و تقویت ناتو و باریک شدن حلقه محاصره روسیه و در نتیجه تشدید تنش در شمال اروپا خواهد شد.
فنلاند و سوئد اگرچه از جمعیت و بودجه نظامی قابل توجهی برخوردار نیستند، اما ارتش های مدرن و زیرساخت صنعتی نظامی-تکنولوژیکی مطلوبی دارند و البته در سال های اخیر به دلیل نگرانی از تهدید روسیه، هزینه های نظامی خود را افزایش داده اند.
روس ها پیوستن سوئد و فنلاند به این بلوک را خطری برای ثبات منطقه می دانند، بنابراین درگیری مسلحانه و سیاسی بین روسیه و جبهه غربی را نمی توان رد کرد.
بنابراین، گسترش ناتو در ابعاد جدید نه تنها امنیت و ثبات را برای کشورهای اروپایی به ارمغان نمی آورد، بلکه با قرار دادن آنها در مقابل روسیه و تبدیل اروپا به ابزاری برای تامین اهداف و منافع آمریکا، توسعه سیاسی و اقتصادی کشور را مختل خواهد کرد. قاره سبز و تبدیل اروپای شرقی و شمالی به منطقه بحرانی جدید در نقشه ژئوپلیتیک جهانی.
برخی از سوئدی ها نگران هستند که پیوستن به ناتو منجر به تغییر اساسی در “هویت ملی” آنها شود.
پیوستن سوئد به ناتو به سیاست 200 ساله بی طرفی بین المللی این کشور پایان داد که استکهلم را به عنوان یکی از میانجی های صلح در سراسر جهان معرفی کرده بود.
از تلاش های داگ هامارشولد دبیرکل سابق سازمان ملل متحد برای ترویج صلح در کنگو در دهه 1960 تا نقش هانس بلیکس به عنوان بازرس ارشد تسلیحاتی سازمان ملل در سال های منتهی به جنگ عراق، بی طرفی سوئد به این کشور اجازه داد تا نقشی تأثیرگذار در جهان ایفا کند.
اکنون، ناظران نگران هستند که پیوستن سوئد به ناتو، گزینه‌های استکهلم را محدود کرده و آن را مجبور به هماهنگی با متحدان خود، به ویژه ایالات متحده، کند.
بر این اساس، استقرار موشک‌های با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای در مرز روسیه با فنلاند و سایر کشورهای اروپایی توسط کرملین، حمله به سایر کشورهای اروپایی هم مرز با روسیه، قطع صادرات یا افزایش قیمت حامل‌های انرژی به عنوان ابزاری برای فشار بر این کشور است. کشورهای اروپایی راهبردهایی هستند که روسیه ممکن است در پاسخ به این تصمیم اتخاذ کند.
سفارت روسیه در سوئد اخیراً در بیانیه‌ای اعلام کرد که این کشور اقدامات تلافی جویانه با ماهیت سیاسی، نظامی و فنی را برای توقف تهدیدات علیه امنیت ملی خود انجام خواهد داد.
در این بیانیه آمده است که پیوستن سوئد به ناتو بر سطح ثبات در شمال اروپا تأثیر منفی خواهد گذاشت.
کرملین تاکید کرده است که روسیه هیچ تهدیدی برای همسایگان خود ایجاد نمی کند اما اقداماتی را که به طور بالقوه برای منافع ملی آن خطرناک است نادیده نخواهد گرفت.
علاوه بر این، روسیه در سال‌های اخیر به فعالیت‌های بی‌سابقه ناتو در نزدیکی مرزهای غربی خود اشاره کرده و نسبت به رویکرد «مهار روسیه» هشدار داده است.
همزمان، مقامات روسیه بارها آمادگی خود را برای گفت و گو با ناتو، اما بر مبنای برابر، اعلام کرده اند و در عین حال نسبت به روند نظامی سازی قاره اروپا به رهبری آمریکا هشدار داده اند.
روز دوشنبه، روسیه مانورهای نظامی که قرار است در روزهای آینده در سراسر فنلاند، سوئد و نروژ برگزار شود را به شدت محکوم کرد و گفت ارتش روسیه بر آن نظارت دارد.
«هر گونه رزمایش، به ویژه [آنهایی] که از نظر جغرافیایی نزدیک به خط تماس برگزار می شود، خطر حوادث نظامی را افزایش می دهد. الکساندر گروشکو، معاون وزیر امور خارجه روسیه گفت: بنابراین، تمام اقدامات لازم برای اطمینان از توان دفاعی روسیه انجام شده است.
ماه‌های آینده مشخص می‌کنند که قاره اروپا چه مسیری را طی می‌کند و پیوستن سوئد به ائتلاف نظامی به رهبری ایالات متحده چقدر هزینه بر خواهد داشت.
–
نویسنده : علی رضوانپور، او مفسر سیاسی و مدرس دانشگاه تهران است.
نظر شما در این موضوع چیست؟ با مخاطبین کلمات در میان بگذارید